Trong môi trường nuôi trồng thủy sản, các loài vi sinh vật dị dưỡng (gồm cả loại có lợi lẫn có hại) thường chiếm ưu thế vượt trội và thống trị hệ sinh thái vi sinh vật, muốn phát triển chúng phải cạnh tranh lẫn nhau để giành lấy nguồn năng lượng (quang năng hoặc hóa năng) và nguồn dinh dưỡng từ các chất hữu cơ và vô cơ.

Các nhóm vi khuẩn axit lactic, vi khuẩn bacillus, xạ khuẩn, vi khuẩn quang hợp, men và nấm men trong LivePro ức chế sự phát triển của vi sinh vật gây hại bằng cách cạnh tranh nguồn ánh sáng (nguồn năng lượng), và phân hủy các chất hữu cơ (nguồn dinh dưỡng) như chất thải của sinh vật thủy sinh, bùn cặn, tảo chết, xác của các loại động vật và thực vật thủy sinh. Bên cạnh đó, chúng còn cạnh tranh nguồn sắt với các vi sinh gây hại, đây là nguồn dinh dưỡng vô cơ cực kỳ quan trọng của hầu hết các loại vi sinh vật.

Một trong những cơ chế hoạt động giúp các nhóm vi sinh có lợi ngăn ngừa được mầm bệnh chính là nhờ vào khả năng cạnh tranh điểm bám với các nhóm vi sinh vật gây hại.

Một số cách thức cạnh tranh điểm bám:

• Cạnh tranh điểm bám trên niêm mạc (màng nhầy) đường tiêu hóa. Vi khuẩn axit lactic, vi khuẩn bacillus, xạ khuẩn bám và chiếm chỗ trên thành ruột, cạnh tranh nguồn năng lượng và dinh dưỡng, đồng thời tiết ra các hợp chất kháng sinh hoặc thay đổi môi trường pH, giúp tiêu diệt và ngăn ngừa sự phát triển của quần thể vi sinh gây hại.
• Cạnh tranh điểm bám trên bề mặt vỏ trứng. Một số vi sinh vật có lợi có khả năng bám trên bề mặt vỏ trứng, nhờ đó tạo nên một lớp màng bảo vệ trứng khỏi những mầm bệnh gây ra bởi các loại vi sinh vật gây hại.
• Cạnh tranh điểm bám trên bề mặt thức ăn. Khi cho thức ăn vào hồ nuôi hoặc khi thức ăn đã đi vào bên trong đường tiêu hóa, các vi sinh có lợi như vi khuẩn axit lactic, vi khuẩn bacillus, xạ khuẩn, nấm men sẽ cạnh tranh với các loại vi sinh gây hại để bám vào bề mặt thức ăn, giúp tăng khả năng phòng chống bệnh tật.

–  Chất kích thích miễn dịch là những hợp chất hóa học giúp kích hoạt hệ miễn dịch của các loài động vật, đồng thời giúp chúng kháng lại các bệnh lây nhiễm gây ra bởi vi rút, vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng.

–  Cá bột, tôm tép, và các loài không xương sống khác (trùn, cua, ốc, san hô,…) có hệ miễn dịch kém phát triển và chủ yếu dựa vào những đáp ứng miễn dịch tự nhiên (bẩm sinh) để chống chọi với các bệnh truyền nhiễm.

–  Những lợi ích của vi khuẩn axit lactic, vi khuẩn bacillus, men và nấm men (có trong các loại sữa chua, men tiêu hóa hay men vi sinh) đối với sức khỏe con người đã được chứng minh trong nhiều báo cáo khoa học. Chúng cũng có lợi ích tương tự đối với các loài động vật thủy sinh. Chúng giúp tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên bằng cách tác động vào các hàng rào vật lý (bám vào da hoặc niêm mạc), hàng rào tế bào (tương tác với các tế bào tiêu diệt tự nhiên, đại thực bào, bạch cầu) và hàng rào hóa học (tiết ra hợp chất kháng sinh, tạo môi trường acid trong dạ dày). Ngoài ra, vi khuẩn axit lactic, vi khuẩn bacillus, men và nấm men còn tiết ra các loại enzyme (proteases, amylases, lipases, nucleases,….) để hỗ trợ quá trình tiêu hóa của động vật, giúp hấp thụ tối đa dưỡng chất có trong thức ăn và đồng thời giảm thiểu lượng chất thải ra ngoài môi trường.

–  Theo báo cáo nghiên cứu của He và Wu (2003) thì chỉ có 13.9% lượng ni tơ và 25.4% phốt pho trong thức ăn được các loài động vật thủy sinh sử dụng, phần còn lại sẽ bị đào thải vào môi trường nuôi, dần dần tích tụ lại và gây ra hiện tượng phú dưỡng hóa (sự dư thừa dinh dưỡng trong nước, chủ yếu là do dư thừa ni tơ và phốt pho). Hiện tượng này dẫn đến sự phát triển mất kiểm soát của tảo và vi sinh vật có hại, khiến cho lượng oxy hòa tan trong nước bị suy giảm, sản sinh ra các hợp chất ni tơ hoặc khí độc hại cho động vật thủy sinh như NH3, NO2, H2S, làm cân bằng sinh thái bị phá hủy,… Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện nhằm tìm kiếm giải pháp cho việc quản lý chất lượng nước, và một trong số đó là sử dụng các vi sinh vật có lợi.

–  Vi khuẩn quang hợp, vi khuẩn bacillus, vi khuẩn axit lactic và nấm men được ứng dụng để xử lý và duy trì chất lượng nước nhờ vào khả năng chuyển hóa các chất hữu cơ (phân hủy và làm giảm tích tụ lượng thức ăn thừa, bùn cặn, xác động thực vật thủy sinh, …) và khử các loại khí độc như NH3, NO2, H2S. Hơn nữa, chúng còn có thể hấp thụ và loại bỏ các kim loại nặng độc hại gây ô nhiễm môi trường như Pb, Cd, Hg, Ni, ….

–  Ngoài ra, trong quá trình tiếp xúc phân hủy vật chất hữu cơ, các nhóm vi sinh có ích còn tiết ra nhiều chất dinh dưỡng như amino axit, axit hữu cơ, vi khoáng hữu cơ, chất chống oxy hóa, polysaccharides và các loại vitamin.